Meme Cerrahi Tedavi Sonrası Bakım

Doç. Dr. Mustafa Emiroğlu

Bu konuda sizlere daha çok meme kanseri cerrahi tedavilerden sonraki bakım konusunda bilgiler verilecektir. Öncelikle meme cerrahisi orta düzeyde zorluktan çok zorlu ameliyat arasında değişen bir yelpazede bulunur. Memede sadece tümörün çıkarılacağı tümörektomi ameliyatı orta düzey ameliyat iken, mastektomi sonrası meme onarımları zorlu ameliyatlar olarak bilinmektedir.

 

Makromasti ve meme kanserli kadınlara da yapılan onkoplastik meme küçültme ameliyatı da büyük ve zorlu ameliyat olarak bilinmektedir. Onun için ameliyat sonrası herkese aynı öneri ve bakım yerine yapılan işleme ve kişiye özel bir bakım yaklaşımı gerekmektedir. Tüm süreç meme cerrahı ve hasta arasında ahenkli bir uyum ile götürülmelidir.

 

Ameliyat sonrası bakımın ilk önemli süreci olası komplikasyonların yönetilmesidir. Buda yapılan ameliyata bağlı olarak değişir. Her konusunun sonunda bunlara değinilmiştir. Kısaca söylemek gerekirse tüm ameliyatlar dan sonra kısmi yara iyileşme sorunları, kanama, kan birikmesi, seroma oluşabilir bunları meme cerrahı 1-2 hafta içinde iyileşmesine yardımcı olur.

 

Meme kanseri ameliyatları sonrası tüm tedaviler bittikten sonra izlem (takip) devam etmektedir. Kanser görülen alanlardan temizlendi ama saptanamayan alanlarda olduğu kabul edilmektedir. Meme doktorunuz uygun zamanlarda mutlaka izlem ziyaretlerinde bulunmanız gereklidir.

 

Tüm tedavilerden yaşam nasıl olur?

Meme kanseri tanısı konulduktan ve cerrahi tedaviler, kemoterapi, radyoterapi vb bittikten sonra kadınlarımız psikolojine ve yaşam şekline yeniden düzenleyerek aynı şekilde devam etmelerini önermekteyiz. Hep söylediğimiz gibi daha dikkatli ama yaşamın akışına uyum sağlanılmalıdır. Bu çok önemli. Tüm süreç boyunca meme cerrahız size yardımcı olacak ve tüm sorunları çözüme katkı sağlayacaktır.

 

Lenfödem Nedir? Nasıl Tedavi edilir?

Meme kanser ameliyatlardan sonra görülen en önemli sorunlardan birisi koltukaltı (aksilla) cerrahi işlemlerde lenf düğümlerin çıkarılması sonucu orta uzun vadede olabilecek problemlerdir. Meme kanserinin ilk yayıldığı düşünülen yer ayı taraf koltukaltı lenf düğümleridir. Bu açılardan meme kanseri, ameliyatında aynı taraftaki lenf düğümleri çıkarılmaktadır. Bu koltukaltında sadece memeden gelen lenf kanalları ve düğümleri değil koldan da gelen lenf kanaların döküldüğü lenf düğünleri vardır. Hatta bazen ortak yani hem memeden hem de koldan gelip dökülen lenf düğümleri aynıdır. Meme kanser cerrahisinde bu lenf düğümlerinin çıkarılması koldan gelen sıvı drenaj sistemini bozmaktadır. Ek olarak birde bu alana kanser tedavisi sırasında radyoterapi yapılmaktadır. Dokular daha da zarar görmektedir. Tüm bunların sonucunda kolda drene olamayan sıvı birikmesine lenfödem denir.

 

Lenfödem meme kanser cerrahisinin yıllar sürebilecek yan etkisi olarak hastalarımızın yaşam kalitesini düşürmektedir. Tüm meme kanserli hastalarda %10-20 arsında saptanmaktadır.

 

Lenfödemin tedavi gelince en önemlisi şüphesiz dikkatli ve özenli bir cerrahi işlem gerçekleştirilmelidir. Uygun tedavi ve koltukaltı diseksiyonu nedeniyle mümkünse bekçi lenf düğümü biyopsisi yapılmalıdır. Ameliyat sonrası aynı taraf kol yaklaşık bir ay zoru ilerden kaçınılarak dinlendirilebilir.

 

Lenfödem gelişmiş ise fizik tedavi seanslarına katılmalı. Uygun kol koruyucu kullanmalıdır. Bu taraf kolun kullanımı sınırlandırılmalıdır. Aynı taraf kol bileğine tanımlayıcı bilezik kullanılmalı koldan sakınılmalıdır. Son dönemlerde bazı tam oturmuş lenfödem için bazı ameliyatlar tanımlanmıştır. Bu konuda hasta bazlı değerlendirilmeli meme cerrahınız sizi bu konularda bilgilendirecektir.