Memenin iyi huylu, nadir, nedeni bilinmeyen iltihaplanmasına idiyopatik granülomatoz mastit denilmektedir. Özellikle doğurganlık çağındaki kadınları (30-50 yaşlardaki) etkilemektedir. Meme hastalıkları arasında özel tedavi gerektiren üç hastalıktan biridir. Bu sorun dünyada nadir fakat ülkemizde ise kısmen daha sık görülmektedir. Nedeni tam olarak bilmemekte ve kronik bir meme hastalığıdır. Bu hastalığın görülme sıklığı son yıllarda atmaktadır. Hastalık süresince meme doktorları ve bu hastaları oldukça sıkıntılı süreç yaşamaktadır.

Bu hastalık kanser değildir kanser için bir risk tanımlanmamıştır. Bu açılardan korkulmamalıdır.

İdiyopatik (Nedeni bilinmeyen) granülomatöz mastit nedeni nedir?

Adında anlaşılacağı üzere bu hastalığın nedeni tam olarak bilinmemektedir. Benzer olarak hastalık oluşturan mantarlar, tüberküloz hastalıgı, hiperprolaktinemi, bazı romatizman hastalıklar memede granülomlarla beraber olan hastalık yapabilir. Temel olarak İdiyopatik garanülomatoz mastitin nedeni otoimmün olduğu konusunda ortak fikir vardır. Bu hastalığın tanısı için diğer olası hastalıklar dışlanarak yapılmaktadır.

Memede oluşan olay bazı teorilere göre sütün normal alandan (süt kanallarından) meme içinde başka alanlara geçmesi ile olayın tetiklendiği düşülmektedir. Memede reaksiyonun başlaması ile ortamda ödem olmakta, sonrasında küçük apse odakları gelişmektedir. Bu küçük apse odakları birleşerek meme apsesi ve kızarık meme lezyonu oluşur. Sonrasında ilerleyen dönemlerde bu apseler boşaltılmassa ( bu dönem çok ağrılıdır) deriden dışarıya drene olur. Memede fistül, akıntılı yaralar oluşmaktadır. Tüm süreçlerde abartılı belirtiler görülebilir.

İdiyopatik (Nedeni bilinmeyen) granülomatöz mastit belirtileri nelerdir?

Memede oluşan belirtiler genellikle oldukça gürültülü ve agrılıdır. Hastalarımız oldukça rahatsız olurlar. En sık belirtiler;

• Memede kitle
• Memede yara, ülserler
• Kızarklık, ödem
• Fistül sinüs ağzı varlığı

• Meme başı akıntısı olabilir.

• Memede skar ve deformasyonlar
• Memede agrı, sızı
• Ek olarak bazen vücudun farklı yerlerinde yumrular olabilir.

İdiyopatik (Nedeni bilinmeyen) granülomatöz mastit tanısı nasıldır?

Bu belirtileri olan kadının gittiği meme cerrahı tarafından genellikle önce bunlar basit meme apsesi düşünülür ve birkaç kutu antibiyotik kullanılır. Ya da memede kitle zannedilir. Öncelikle yapılması gereken hastanın ve hastalığın özenli öyküsünü almak önemlidir. Hastanın varsa meme dışında belirtileri ve yakınmaları dikkatlıce incelenmelidir. Çünkü bazı romatizmal hastalıkların memedeki belirtileri olabilir. Varsa hormonal bozukluklar düzeltilmelidir.

Sonrasında memede diğer iltihaplar ve olası meme kanseri ekarte edilmelidir. Bunun için meme radyolojik görüntüleme yöntemleri olan Ultrason, MR, gerekirse mamografi çekilmelidir. Bu yaklaşım ile olası karışıklık giderilmiş olur.

Tüm bu işlemler yapıldıktan sonra memedeki lezyon tanısı için memedeki etkilenen alandan (lezyondan) biyopsi yapılmalıdır. Lokal anestezi altında kesici iğne ile alınan biyopsi örneği mikroskop altında patolojik inceleme ile tanı konulmaktadır. Bu hastalığın tanısı için biyopsi zorunludur. İdiyopatik granülomatöz mastit için biyopsi incelemesinde non-kazeifiye granülomların görülmesi önemlidir. Bunlar patolıji raporunda tanımlanmalıdır.

İdiyopatik (Nedeni bilinmeyen) granülomatöz mastit tedavisi nasıldır?

Bu hastalığın nedeni tam olarak bilinmediğinden tedavisinde de pek çok tedavi yolları önerilmektedir. Hastalık sıkıntılı ve uzun süren tedavi süreci vardır.  Bu tedaviler tıbbı tedavilerin yanı sıra destekleyici tedavilerde vardır. Hastalığın homojen olamayan doğası ve doktora başvuru sırasında hastalığın durumu tedavi planını etkilemektedir. Genel olarak bu hastalıkta uygulanan tedaviler;

• Gözlem ile hastalığın takibi ve olası apselerin drenajı
• Steroidli kremler (meme derisine sürülür)

• Memedeki lezyon içine streroid enjeksiyonları

• Sistemik steroid uygulamaları

• Bağışıklı sistemi baskılayan ilaçlar

• Cerrahi ile lezyonun çıkarılması
• Bazı antibiyotik türlerinin kullanılması
• Ozon, kantoron yagı vb. bazı destekleyici tedaviler de uygulanmaktadır.

Şekil: İyileşen nedeni bilinmeyen (İdiyopatik) granülomatöz mastit hastamız

İdiyopatik (Nedeni bilinmeyen) granülomatöz mastit İyileşmesi ne kadar sürer?

Bu hastalık doğası gereği uzun sürede oluşur ve hiç tedavi alınmassa uzun sürede iyileşir. Ortalama olarak 9 -15 ayda iyileşebilir. Tedavi edilmesi gerek bir hastalıktır yapılacak tedavinin türüne tedavi süreçleri değişir.  Ortalama olarak 1-3 ayda iyileşebilir. Bazen daha uzun olabilir. Sabırlı olunmalıdır.

Bu hastalığın iyi huylu ama kronik bir hastalık olduğu unutulmamalıdır. Tedavi eden hekim ve hastanın tüm süreci sabırla yönetmeleri gerekmektedir.