Toksik Diffüz Guatr (Basedow, GRAVES Hast.)

Graves hastalığı tiroid nodülleri olmaksızın tiroiden çok çalışması, hormon üretmesi ve guatrın oluşmasıdır. Nedeni tam olarak bilenemese de vücudun kendi tiroid dokusuna rxn haline (otoimmün) gelmesinden dolayı oluşur. Bu hastalıkta kanser görülme riski oldukça düşüktür.

Toksik Diffüz Guatr (Basedow, GRAVES Hast.) Nedeni Nedir?

Graves hastalığın nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bu hastalıkta tiroid yapılarına karşı antikor ürtilmiştir (antitiroid antikor (ANA) ve bezin çok çalışması büyümesi ve hormon salgılaması oluşur.  Kadınlarda erkeklerden 5 kat daha fazla saptanmaktadır. Hipertiroidilerin en sık görüleni graves hastalığıdır. Özellikle genç kadınlarda sıktır. Nedeni olduğu tam olarak bilinmese de; ailesel yatkınlık, fazla iyot alınması, virüs ve bakteri iltihaplanmaları süreci tetikleyebilir. Ek olarak genetik ailesel yatkınlıkta olabilir. Bazı otoimmün hastalıklarla  (tip 1 dm, MG vb..)beraber olabilir.

Graves Hastalığın Belirtisi Nedir?

Bu hastalığın belirtisi hipertiroidiye bağlı olanlar ve graves hastalığına özgü olanlar olarak ikiye ayrılabilir. Hipetiroidiye bağlı olarak gelişen durumlarda:

• Çarpıntı, terleme
• Sinirlilik ve sıcağa tahammülsüzlük
• İshaller
• Saç dükülmesi
• Adet düzensizliği
• Ellerde titreme
• İştah artışına rağmen zayıflama
• Uykusuzluk, halsizlik

Ek olarak gözlerde büyüme olur. Hastaların %50 görülen bu durum tipiktir. Erkeklerde jinokomasti (memelerde büyüme) olabilir ve iskelet sitemei sorunları görülebilir. Cilt sıcak ve nemlidir.

Graves Hastalığın Hangi Tetkikler Yapılır?

Bu hastalığın değerlendirmesinde ilk iş tiroid hormon tahlilleri olan TSH, T3, T4 yapılmalıdır. Ek olarak tiroid otoimmünütesini göstermek için antiroid antikoru (ATA) ve antiperoksidaz antikoru bakılabilir. Tiroidin tan doku incelemesi için Tiroid Ultrasonografisi yapılır. Bazı durumlarda tiroid sintigrafide gerekebilir. Göz bulguların değerlendirilmesi ve göz hastalığın şiddetinin tanımlanması için MR veya BT yapılabilir.

Bu hastalık genel olarak 3 yaklaşım ile tedavi edilmektedir. Yüksek hormonların baskılanması (antiroid ilaçların verilmesi), atom (RAİ) tedavisi, ve cerrahi olarak bezin çıkarılması (tiroidektomi) şeklinde olmaktadır. Antitiroid ilaçların etkisi tiroid hormonlarının üretiminin veya etkisinin azaltılması için kullanılmaktadır. Bu RAİ ve cerrahi için hazırlıktır. Doz planlaması hastadan hastaya değişir. Bu grup hastalık için yüksek hormonların etkisini kalp üstündeki etkilerini azaltmak için beta bloker ilaçlar (20..40 mg) verilebilir. Ne kadar süre ilaç tedavisi verileceği konusunda netlik yoktur bazı durumlarda 1 ila 1,5 yıl süren tedaviler olabilir. Anti ilaç tedavisi kesilmesinden sonra hastalığın nüks etme olasılığı %40..70 arasında değişir.

Graves hastalığın tedavisinde önce ilaçlarla hormonların etkisi azaltılır ve sonrasında RAİ ve tiroidektomi ile bezin cerrahi olarak çıkarılması sağlanır.

Graves hastalığında antiroid ilaç tedavisi kimler çok etkilidir?

• Küçük guatr olanlar,
• Hormon aktivitesisi hafif yüksek olanlar
• Antitorid tedaviye hızlı yanıt verenlerde kullanılır. Bu tedavide kullanılan ilaçların yan etkileri vardır dikkatli ve özenli kullanılmalıdır.

Graves Hastalığında Atom (RAİ) Tedavisi Nasıldır?

Bu işlem atom yutturulması da denir radyoaktif iyot içeren bir sıvı hastaya içirilerek yapılmaktadır. Radyoaktif madde tiroid dokusunda tutularak bezin tahribatı sağlanır. Bu şekilde hormon üretemez olur. Bu tedavinin avantajı daha kolay ve pratiktir. Tiroid ameliyatının ve komplikasyonlarından sakınılır. Maliyeti daha düşüktür.

RAİ tedavisinden ortalama 2 ay sonra tiroid hormonları normal seviyesine döner (ötiroid). Bu tedavi sonunda hastaların %0 de ö tiroid olur ve %50 de hipo veya hipertiroid gelişir. Bu açılardan iyi bilinmelidir.

Graves hastalığında kimlere Atom (RAİ) tedavisi yapılır?

• Küçük ve ortaboy gravesi olan yaşlı hastalarda yapılabilir.
• İlaç veya ameliyata rağmen nüks etmiş hastalar
• İlaç tedavisinin yan etkileri oluşmuş veya ameliyat riskleri yüksek hastalarda bu yöntem yapılabilir.

Atom tedavisi gebelere, hamile kalacaklara, genç ve ergenlere, emziren annelere nodülü olanlar ve göz bulguları olanlara yapılmamalıdır.

Graves Hastalığında Kimlere Cerrahi Tedavisi Yapılır?

• Beraberinde tiroid kanseri olanlar
• İlaç tedavisine rağmen nüks edenler
• İlaç tedavisinin yan etkisi olanlar
• Hamile olanlarda (4 ve 6. Aylarda yapılır)
• Genç hastalarda
• İlaç tedavisini yapamayanlar uyumsuz hastalarda
• Gravese bağlı göz buluları olan ve sigara içen hastalara
• Atom tedavisi almak istemiyenlere,
• Atom tedavisi yapılamıyanlarda cerrahi ameliyatlarla bezin çıkarılması yapılır. Bu ameliyatta total tiroidektomi (tüm tiroid dokusunın çıkarılması), totale yakın tiroidektomi (çok az dokunun bırakılması) ya da 4..6 gr dokunun bırakıldığı iki taraflı subtotal tiroidektomi ameliyatı yapılır. Ameliyattan sonra tiroid hormonları yükselirse Atom tedavisi yapılabilir.

Cerrahi ameliyat graves hastalığın en etkili tedavisidir. Uygun hastalarda yapılır. Bu hastalıkta endokrin cerrahları durumu dikkatlice değerlendirmeli ve iyi planlamaları gerekir.